Mae dysgu yn bwysig iawn i mi

Learning is very important to me. I think it comes from my parents, especially my dad. My dad was part of a generation who did not have the opportunity to learn. His dad, my grandfather, died when Dad was 14 years old. Dad had to leave school and go out to work, to help with the family budget.

Mae dysgu yn bwysig iawn i mi. Dw i’n credu ei fod yn dod gan fy rhieni, yn enwedig fy nhad. Roedd fy nhad yn rhan o genhedlaeth na chafodd y cyfle i ddysgu. Bu farw ei dad, fy nhad-cu, pan oedd Dad yn 14 mlwydd oed. Roedd yn rhaid i dad adael yr ysgol a mynd allan i weithio, i helpu gyda chyllideb y teulu

The disciples, Jesus’ friends were learners. They were learners of Jesus. In the time of Jesus, disciples used to choose who they would follow. In the ancient writings, the Midrash, there are some humorous stories of how disciples would choose who to follow. Jesus was different. He asked people to follow him. Jesus invited people to be his friends and learn from and with him.

Roedd y disgyblion, ffrindiau Iesu, yn ddysgwyr. Roeddent yn ddysgwyr Iesu. Yn ystod amser Iesu, roedd disgyblion yn dewis pwy y byddent yn ei ddilyn. Yn yr ysgrifau hynafol, y Midrash, mae yna rai storïau doniol o sut y byddai disgyblion yn dewis pwy i ddilyn. Roedd Iesu yn wahanol. Gofynnodd i bobl ei ddilyn. Gwahoddodd bobl i fod yn ffrindiau ac yn dysgu oddi wrth a chydag ef.

Our Gospel reading today is Mark’s account of the Transfiguration. It is pithy and punchy. That is how Mark does things; simply and well. Jesus is with his three of his closest friends. His clothes become dazzling white. I sometimes think of the advert I saw as a child about ‘Ready Brek’, where everyone was surrounded with the ‘Ready Brek’ glow. Mark is describing something more important than that. His language and style offer the glimpse that Jesus is different, Jesus is divine.

Ein darlleniad Efengyl heddiw yw cyfrif Mark o'r Trawsnewidiad. Mae'n “pithy a punchy”. Dyna sut mae Marc yn gwneud pethau; yn syml ac yn dda. Mae Iesu gyda'i dri o'i ffrindiau agosaf. Mae ei ddillad yn dod yn wyn gwyn. Dw i wedi meddwl am yr hysbyseb a welais fel plentyn am ‘Ready Brek’, lle roedd pawb yn cael eu hamgylchynu gyda'r glow 'Ready Brek'. Mae Mark yn disgrifio rhywbeth sy'n bwysicach na hynny. Mae ei iaith a'i arddull yn cynnig cipolwg bod Iesu yn wahanol, mae Iesu yn ddwyfol.

The story has Moses and Elijah talk with Jesus, as if it is the most natural thing in the world. Both Moses and Elijah were significant figures in the history of Israel. They both were prophets, although Moses has become better known as the law-giver. Elijah is sometimes also linked with John the Baptist.

Mae'r stori yn dangos Moses a Elijah yn siarad gyda’r Iesu, fel petai'r peth mwyaf naturiol yn y byd. 

Roedd Moses a Elijah yn ffigurau arwyddocaol yn hanes Israel. Roedd y ddau ohonynt yn broffwydi, 

er bod Moses wedi dod yn fwy adnabyddus fel y rhoddwr cyfraith. Mae Elijah weithiau hefyd yn 

gysylltiedig â Ioan y Bedyddwr.

One of the reasons for this event was to help Jesus friends see more clearly who Jesus was. Faith, like learning, is a process. Few of us have a flashing light conversions, although they do happen. Much of my learning is tentative and slow. My Welsh Class involves lots of repetition until particular patterns have sunk in.

Un o'r rhesymau dros y digwyddiad hwn oedd helpu Iesu ffrindiau i weld yn gliriach pwy oedd Iesu. 

Mae ffydd, fel dysgu, yn broses. Ychydig iawn ohonom sydd â throsiadau trawiadol fel fflach, 

er eu bod yn digwydd. Mae llawer o'm dysgu yn brysur ac yn araf. Mae fy Dosbarth Cymraeg yn 

golygu llawer o ailadrodd nes bod patrymau penodol wedi suddo i fewn.

They see more clearly who Jesus is. it is not that Jesus becomes a different person. They see things differently. Learning always opens our eyes. Whilst Jesus is talking with Moses and Elijah, Peter offers to build three booths (tents) for them. Sometimes, we smile and think Peter is being foolish; and yet he is being serious.

Maent yn gweld yn gliriach pwy yw Iesu. nid yw Iesu yn dod yn berson gwahanol. Maent yn gweld 

pethau'n wahanol. Mae dysgu bob amser yn agor ein llygaid. Er bod Iesu yn siarad â Moses ac Elijah, 

mae Peter yn cynnig adeiladu tair bwthyn ar eu cyfer. Weithiau, rydym yn gwenu ac yn meddwl bod 

Peter yn ffôl; ac eto mae'n ei fod yn ddifrifol.

First, Jewish people then and now celebrate the Feast of Booths (Tabernacles). The Feast celebrates God being with his people. Second, do you remember the phrase in the first chapter of John’s Gospel: ‘the Word became flesh and moved into the neighbourhood’? Mark and John appear to have similar understandings of who Jesus is. God has moved into the neighbourhood, has become part of the community.

Yn gyntaf, yna mae pobl Iddewig wedyn yn dathlu'r Gwyl y Booths  (Pebyll? =Tents) (Tabernaclau). 

Mae'r Wledd yn dathlu Duw gyda'i bobl. Yn ail, a ydych chi'n cofio'r ymadrodd ym mhennod cyntaf 

Efengyl Ioan: 'daeth y Gair yn gnawd a'i symud i'r gymdogaeth'? Mae'n ymddangos bod gan Mark a 

John ddealltwriaeth debyg o bwy yw Iesu. Mae Duw wedi symud i'r gymdogaeth, wedi dod yn rhan o'r 

gymuned.

Peter’s offer is overtaken by events. They hear a voice speak clearly. ‘This is my son. I love him. Listen to him.’

Mae cynnig Peter yn cael ei wario gan ddigwyddiadau. Maent yn clywed llais yn siarad yn eglur. 'Dyma fy mab. Dw i’n ei garu o. Gwrandewch arno. '

There are connections here with the Baptism of Jesus, where a voice is heard, saying, ‘This is my son. I love him. I am pleased with him.’

Mae yna gysylltiadau yma â Bedydd Iesu, lle clywir llais, gan ddweud, 'Dyma fy mab. Dw i’nei garu o. Yr wyf yn falch ynddo. '

Three of the closest friends of Jesus are encouraged to listen. Listening is not always easy. Sometimes it is difficult. Sometimes, it seems impossible. We do learn by listening. It involves all that we are.

Anogir tri o ffrindiau agosaf Iesu i wrando. Nid yw gwrando bob amser yn hawdd. Weithiau mae'n 

anodd. Weithiau, mae'n ymddangos yn amhosibl. Rydym yn dysgu trwy wrando. Mae'n cynnwys 

popeth yr ydym ni.

What do they need to listen to? Jesus in Mark says nothing new, it seems. In fact they are told to say nothing to anyone until the Son of Man has risen from the dead.

Beth sydd ei angen arnynt i wrando arnynt? Nid yw Iesu yn Mark yn dweud dim byd newydd, mae'n 

ymddangos. Yn wir, dywedir wrthynt i ddweud dim i unrhyw un nes bod Mab y Dyn wedi codi o'r meirw.

Perhaps it is the point about the Son of Man that is important here. Jesus friends expected great things of the Messiah. Jesus did great things. There were differences though between the great things expected of the Messiah and the great things that Jesus did. He constantly did not perform according to the script. Perhaps they had to realise that in following Jesus, they were following a different sort of Messiah. He was not yet a Messiah on a white horse. He did not throw out the Romans. He asked for allegiance; but showed them what he meant by washing their feet.

Efallai mai dyna'r pwynt am Fab y Dyn sy'n bwysig yma. Disgwylodd ffrindiau Iesu bethau gwych o'r 

Meseia. Gwnaeth Iesu bethau gwych. Ond roedd gwahaniaethau rhwng y pethau mawr a ddisgwylir 

gan y Meseia a'r pethau gwych a wnaeth Iesu. Nid oedd yn gyson yn perfformio yn ôl y sgript. Efallai 

y bu'n rhaid iddynt sylweddoli bod pobl yn dilyn math gwahanol o Feseia yn dilyn Iesu. Nid oedd eto'n 

Feseia ar geffyl gwyn. Nid oedd yn taflu allan y Rhufeiniaid. Gofynnodd am ffyddlondeb; ond dangosodd nhw beth oedd yn ei olygu wrth olchi eu traed.

We are about to enter the season of Lent. Lent is usually seen as time of giving things up. Sometimes people give up chocolate, alcohol or caffeine. Some people choose to do something extra. Perhaps it could be making time for something different and positive. Orthodox Christians in Greece and Russia call Lent, the ‘Great Feast’. They look at it as a space to make time for God.

Rydyn ni ar fin mynd i mewn i dymor y Grawys. Fel arfer, gwelir y tymor yn amser o roi pethau i fyny. 

Weithiau mae pobl yn rhoi'r gorau i siocled, alcohol neu gaffein. Mae rhai pobl yn dewis gwneud 

rhywbeth ychwanegol. Efallai y gallai fod yn gwneud amser i rywbeth gwahanol a chadarnhaol. 

Mae Cristnogion Orthodox Groeg a Rwsia yn galw'r Grawys, y 'Gwyl Fawr'. Maent yn edrych arno fel 

lle i wneud amser i Dduw.

I trust that you have a happy and holy Lent, and that it may be something of a great feast. Amen.

Dw i’n ymddiried bod gennych Grawys hapus a sanctaidd, ac y gallai fod yn gwyl gwych. Amen.

Bregeth Bach (4.2.18)

Dw i’n wrth fy modd yn dysgu. Dw i’n gobeithio yr ydach chi hefyd. Pan ydan ni'n dysgu, rydym yn gwneud ein hunain yn agored i niwed. Pan ddywedais wrth ddysgwr Cymraeg arall, roeddwn i'n mynd i siarad Cymraeg o'ch blaen chi gyd eto, roedd ei hymateb ar unwaith oedd chwerthin, yna dywedodd, “Rydan ni wedi cael ein gofyn i gwthio ein hunain, ond nid cymaint a hynny.”
Mae dysgu i arwain a siarad yn y Gymraeg yn rhan ohono ac yn rhan ohono o gael fy alw i fyw ac arwain ymhlith chi

Dw i’n wrth fy modd pennod agor Efengyl John Bydd llawer ohonom yn ei glywed yn ystod y ‘Dolig. Mae Iaon yn dechrau ei stori am Iesu ag osodwyd mewn lle ag amser, ac mae'n dod i ben gyda'r datganiad: daeth y Gair yng ngnawd, a bywydodd yn eim mhlith '. Mae'r diwinydd Americanaidd, Eugene Petersen, yn ei gyfieithu fel hyn: 'daeth y gair yng ngnawd a symudodd i'r gymdogaeth'.

I love learning. I hope you do too. When we learn we make ourselves vulnerable. When I told another Welsh learner I was going to speak in Welsh in front of you all, her immediate reaction was laughter, Then she said, ‘we are told to push ourselves, but not that much’. Learning to lead and speak in Welsh is for me part and parcel of being called to live and lead amongst you.

I love the opening chapter of the Gospel of John. John begins his story of Jesus set in time and space, and it ends with the declaration: the Word became flesh, and lived amongst us’. The American theologian, Eugene Petersen translates it like this: ‘the word became flesh and moved into the neighbourhood’.

I'r Cristnogion cynnar, mae'r ffaith bod Duw yn datgelu syt mae'r ddwyfol fel trwy troi yn ddynol yn bwysig iawn. Ni fyddaf yn cadw heno ‘ma trwy amlinellu hanes diwinyddol yr ymgnawdiad, er y byddwn yn ychydig fwy cyfforddus gan ddefnyddio fy ngwybodaeth am Hebraeg, Groeg a Lladin yn hytrach na fy Nghymraeg dysgwr. Ond, mae'n bwysig dweud yn traddodiad Cristnogol, mae Duw, mewn Iesu, yn ddod yn lleol. Ar Ynys Môn, mae'r lleol yn bwysig iawn. Nid yw hyn oherwydd fy mod i wedi ddarganfod bod pawb yn adnabod ei gilydd yn unig, ond oherwydd bod pobl gyda gwreiddiau ddwfn yn y tir.

Mae'r Eglwys yng Nghymru wedi'i wreiddio'n ddwfn yn Ynys Môn. Mae hyn yn ymwneud yn rhannol â hanes. Mae Ynys Môn wedi cael ei siâpio gan straeon am y saint yng ngymaint a’r  tywod; môr a’r awyr sy'n ei gwneud yn lle hardd i fod.

For the early Christians, the fact that God reveals what the divine is like by become a human being is very important. I will not us this evening by tracing a theological history of the incarnation, although I would be slightly more comfortable using my knowledge of Hebrew, Greek and Latin rather than my learner’s Welsh. But, it is important to say within the Christian tradition, God, in Jesus, becomes local. On Anglesey, the local is very important. This is not just because I have discovered everyone knows each other, but because people are deeply rooted in the land.

The Church in Wales is deeply rooted in Anglesey. This is in part to do with history. Anglesey has been shaped by the stories of the saints as much as by the sand; sea and skies that help make it a beautiful place in which to be.

Nid wyf wedi gweld fy hysbysebion teledu yn ddiweddar, o leiaf nid yn Saesneg, ond yr un ar gyfer banc penodol gyda cheffyl du. Rwy'n sylweddoli fod banciau yn bwnc diflas ar Ynys Môn, cyn lleiad yn Amlwch, ond mae'r hysbyseb yn amlinellu  yr holl amrywiaeth o fywyd dynol. Darganfyddais fy hun yn meddwl: hynny yw hysbyseb am fywyd yr Eglwys. Rydym yno i ddathlu bywyd, bywyd newydd ac ar y diwedd i ddiolch am fywyd.

I have not seen my television commercials recently, at least not in English, but the one for a certain bank with a black horse. I realise banks are a sore topic on Anglesey, not least in Amlwch, but the commercial traces the whole range of human life. I found myself thinking: that is an advert for the life of the Church. We are there to celebrate life, new life and at the end to give thanks for life.

 Fel Eglwys, mae angen i ni ddysgu yn ddiweddar sut i ddweud wrth ein straeon. Mi wnes i fynd ir dafarn neithwr. Roedd pobl yn dweud wrthym am y rygbi y prynhawn ddoe. Roeddent yn gyffrous. Dw i'n eithaf. Mae fy ngwraig o'r Alban.

Ar nos Fawrth, daw pobl i Eglwys Sant Eleth yn Amlwch i glymu poppy. Maen nhw'n gwneud arddangosfa i'w helpu ni i gofio'r Rhyfel Mawr. Maent wedi gwneud 2000 poppies eisoes.

Mae Rygbi a Poppies wedi dal dychymyg pobl. Mae stori Iesu yn dal y dychymyg hefyd. Mae'n rhaid i ni fod yn fwy hyderus wrth ddweud hynny.

Rwy'n gobeithio y byddwn yn awyddus i wneud hynny.

As a Church, we need to learn afresh how to tell our stories. I went to a pub briefly last night. People were telling each other about the rugby yesterday afternoon. They were excited. I was quite. My wife is from Scotland.

On Tuesday evenings, people come to St Eleth Church in Amlwch to knit poppies. They are making a display for to help us remember the Great War. They have made 2000 poppies already.

Rugby and Poppies have captured the imagination of people. The story of Jesus captures the imagination too. We just need to be more confident in telling it.

I hope that we will dare to do so.

Ar gyfer ysgrifennwr Efengyl John, stori Iesu yw'r mwyaf dramatig erioed.

Amser a gofod

Golau a thywyllwch

Duw yn mynd i'n cymuned fel un ohonom ni.

Dyna stori sy'n dal y dychymyg. Gadewch inni weddïo am ras i ddweud ychydig ychydig mwy.

For the writer of the Gospel of John, the story of Jesus is the most dramatic ever. 

Time and space

Light and darkness

God entering our community as one of us.

That is a story that captures the imagination. Let us pray for grace to tell it just a little more.